Jest to doskonałe narzędzie edukacyjne, które nauczyciele mogą wykorzystać na lekcji wychowawczej czy w trakcie zajęć integracyjnych. Film w szkole nie musi być tzw. „wypełniaczem czasu”, a może stać się skutecznym narzędziem dydaktycznym, z którym jest w stanie poradzić sobie większość nauczycieli. Nie trzeba być ekspertem, żeby wybrać odpowiedni film. Czasami wystarczy kierować się intuicją, jeśli mamy pracować nad konkretnym zagadnieniem. Można także skorzystać z baz filmów dostępnych w instytucjach, które promują psychoedukację poprzez film albo filmoterapię.
Psychoedukacja z wykorzystaniem filmu inspiruje się filmoterapią, jednak w przeciwieństwie do niej nie zakłada pracy terapeutycznej, a jedynie wykorzystywanie ekranowych emocji do kształtowania postaw i samopoczucia odbiorców. Założenie tej techniki jest dość proste. Skoro film budzi w nas emocje, to można o nich porozmawiać i spróbować nad nimi popracować. W pracy z filmem wykorzystujemy fakt, że film wyciąga na powierzchnię emocje i uczucia, o których zazwyczaj trudno się mówi, jeśli dotyczą nas bezpośrednio. Tu możemy ich dotknąć, bo rozmowa pozornie nie będzie dotyczyła nas samych, a bohaterów filmowych. Pozornie, bo rozmawiając o filmie, ujawniamy bardzo wiele z naszych własnych przeżyć i doświadczeń. Drugim mocnym atutem filmu w psychoedukacji jest to, że niesie w sobie wiedzę i dostarcza inspiracji. Dzięki temu filmy dostarczają nam modelowych wzorców, czasem gotowych rozwiązań, a czasem jedynie podpowiedzi co do kierunku, w którym powinniśmy zmierzać.
Filmy mogą pokazać nam nieznane światy, życie osób, z którymi nie mamy szans się spotkać, poszerzyć nasze horyzonty. Z tych i wielu innych powodów film może stać się inspiracją do pracy nad wybranym zagadnieniem na zajęciach szkolnych bądź świetlicowych.
Jeśli, dajmy na to, chcemy poprowadzić zajęcia w tematyce związanej ze starzeniem się i radzeniem sobie z procesem starzenia, możemy sięgnąć po film o takiej tematyce. W filmie Doroty Kędzierzawskiej pod tytułem „Pora umierać” (2007) starsza pani Aniela mierzy się z mijającym czasem, ze starzejącym się ciałem, a także ze społecznym wykluczeniem. Ponieważ temat nie dotyka widza bezpośrednio, łatwiej jest się zdystansować i podjąć dyskusję w danej tematyce. Dzięki temu obrazowi możemy pracować z młodzieżą i dorosłymi nad uwrażliwieniem ich na problemy osób starszych, nad tolerancją, czy własnym starzeniem się.
Jeśli chcemy popracować z grupą dzieci nad trudnymi tematami jakimi są: śmierć, żałoba, agresja, trudne relacje w rodzinie oraz przyjaźń, możemy sięgnąć po holenderski projekt „Chłopiec i kawka” wyreżyserowany przez Boudewijna Koole (2012). To opowieść o uczuciach, z jakimi przyszło zmierzyć się dziesięcioletniemu Jojo, który po śmierci matki nie radzi sobie z własnymi emocjami. Film przeprowadza nas przez proces naprawiania relacji między chłopcem i jego tatą, wzbudzając w nas szerokie spektrum uczuć.
Ważne, żeby wybrany film w sposób bezpośredni lub metaforyczny nawiązywał do wybranego zagadnienia. Będziemy wtedy w stanie nawiązać swego rodzaju więź z bohaterem lub bohaterami i utożsamimy się z jego problemami. Przeniesiemy się w jego sytuację, nie przestając jednocześnie być jedynie obserwatorami – to proces, którego doświadcza każdy z nas, gdy płacze na filmie, czując sympatię lub wrogość wobec bohaterów oglądanych filmów. Proces identyfikacji z bohaterem czy problemem prezentowanym w filmie jest właśnie kluczem do zrozumienia, czym może być film w pracy psychoedukacyjnej.
W Polsce filmoterapia czy też psychoedukacja filmowa nie jest jeszcze metodą powszechnie stosowaną. Od kilku lat jej wdrażaniem zajmuje się warszawska Fundacja Generator, która promuje film i jego zasoby jako profesjonalne narzędzie w działaniach terapeutycznych i edukacyjnych. To właśnie owa fundacja stworzyła projekty www.kinoterapia.pl i www.projekcje.edu.pl, które od 2008 roku wdraża psychoedukację filmową w różnych środowiskach. W 2013 roku Fundacja uruchomiła duży projekt psychoedukacyjny dla dzieci i rodziców „Mój przyjaciel film”. Zainteresowanie tą inicjatywą w wielu miastach Polski pokazuje przede wszystkim ogromną potrzebę takiej formy pracy. Projekcje filmów, na które dzieci przychodzą z rodzicami, są nie tylko formą wspólnego spędzania czasu, ale także punktem wyjścia do rozmów i refleksji nad różnymi zagadnieniami. Film staje się wspaniałym narzędziem do rozpoczęcia rozwojowych dyskusji, którą stosować możemy w domu, w szkole czy na różnego rodzaju warsztatach.
